Kołocz

Składniki:

Ciasto:

• 750 g mąki pszennej,
• 200 g masła,
• 4 jajka,
• 150 g cukru,
• 80 g drożdzy,
• 1,5 szkalnki mleka,
• sól, tłuszcz do smarowania blachy;

Masa serowa:

• 2,5 kg sera białego, 
• 60 g cukru,
• cukier wanilinowy,
• 100 g rodzynek,
• 2 jajka,
• 2 zółtka,
• budyń waniliowy,
• skórka od cytryny,

Masa makowa:

• 1 kg niebieksiego maku,
• 500 g cukru,
• 1 szklanka mąki pszennej, 
• 250 g masła,
• 50-80 g migdałów,
• 50-80 g rodzynek,
• aromat migdałowy,
• wiórki kokosowe,
• kakao.

Opis przygotowania:

Ciasto: Makę przesiac i ogrzać. Z drożdzy, niewielkiej ilości mąki i odrobiny cukru i mleka sporządzić rozczyn o konsystencji gęstej śmietany, pozostawić do wyrośnięcia. Jajka utzreć z cukrem, dodać wyrośnięty rozczyn i mąkę i wyrobić. Gdy ciasto zacznie odchodzićod ręki i brzegów naczynia, dodać stopiony i ostrudzony tłuszcz i dalej wyrabiać do momentu aż zaczną się pojawiać pęcherzyki powietrza. Wyrobione ciasto pozostawić do wyrośnięcia w ciepłym miejscu, a następnie nałożyć na wysmarowaną tłuszczem dużą blachę z niskimi brzegami. Na powierzchnię ciasta wyłożyć nadzienie, wyrównać, udekorować posypkami lub bakaliami i  piec w średnio nagrzanym piekarniku ok. 40 minut.

Masa serowa: Ser zemleć w maszynce do mielenia mięsa, dodać cukier, cukier waniliowy, szczyptę soli, budyń, jaja, zółtka, startą skórkę cytryny i rodzynki. Masę serową wyrobić dokładnie do uzyskania jednolitej masy, po czym nałożyć na ułożone na blasze ciasto. Wierzch ciasta udekorować posypkami. Piec jak inne drożdżowe ciasta.

Masa makowa: Mak zemleć na sucho, dodać cukier, szczyptę soli, mąkę pszenną, sparzone i posiekane migdały, rodzynki oraz kilka kropel aromatu. Całość wymieszaćz dodatkiem wrzącej wody. Gdy masa będzie już odpowiednio połączona, dodać stopione masło lub oliwę z oliwek.

Tradycja wypieku sięga średniowiecza, kiedy ciasto to było traktowane w sposób szczególny i serwowane w szczególnych okolicznościach, takich jak np. wesela. Pierwsze dokumenty potwierdzające wypiek kołacza na terenie Śląska pochodzą co najmniej z początków XVIII wieku, zaś pierwsze legendy na temat kołocza znajdują się w materiałach drukowanych z lat 30. XX wieku. W większości przypadków stosuje się w kołoczu nadzienie, niemniej jednak możliwy jest wyrób bez nadzienia. W takim przypadku w przekroju przypomina jednowarstwowe ciasto drożdżowe, które na wierzchu ma charakterystyczną posypkę. W odniesieniu do popularniejszej wersji kołocza z nadzieniem produkt charakteryzuje się trzema warstwami, gdzie warstwą wewnętrzną jest nadzienie serowe, makowe lub jabłkowe. Warstwa ciasta drożdżowego ma charakterystyczną kremową barwę, zaś kolor nadzienia jest zależny od składu surowcowego.

Potrawa została sporządzona przez "Gangstery" podczas XIII Festiwalu Śląskie Smaki, który odbył się w 2018 r. w Pszczynie.