Żętyca - Śląskie Smaki

Data dodania: 2014-02-24

Żętyca

Wygląd:

Płyn z drobinkami sera.

Wielkość:

W zależności od podania, kształtu i wielkości naczynia.

Konsystencja:

Płyn z drobinkami sera.

Smak i zapach:

Smak w zależności od etapu produkcji słodki lub kwaśny. Zapach specyficzny, podobny do zapachu kwaśnego mleka.

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Kremowo-białe drobinki sera, słomkowo-zielonkawa ciecz.

Inne dodatkowe informacje:

Żętycę podaje się w stanie schłodzonym.

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

Już od ponad pięciuset lat na Żywiecczyźnie pielęgnowane są tradycje pasterskie. Nieodłącznie kojarzą się one z wędrującym, od Rumunii wzdłuż pasma Karpat, aż po Beskid Zachodni, ludem pasterskim zwanym Wołochami. W okolice Ziemi Żywieckiej Wołosi przywędrowali ok. XV w. Wraz z nimi w Beskidach zagościła na dobre kultura wypasu owiec. O powiązaniu miejscowych górali z Wołochami może świadczyć wiele tutejszych przyśpiewek mówiących o trudach pasterskiego życia: Wstań gospodarzu wstań, Wstań gospodarzu wstań, Ej, bo mi już zbójnicy, Uwarzom zentycy (Pieśni ludowe Ziemi Żywieckiej, Józef Mikś, Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej 1968 r., s. 85).

Górale Żywieccy szanowali Wałachów i ich tradycje związane z hodowlą owiec. Jedna z przyśpiewek, która została zanotowana przez St. M. Stoińskiego w latach 60. ubiegłego wieku, mówi o tym, że to, co pochodzi od Wałachów jest dobre. Śpiewał ją owczarz, wypasający swe owce na hali Motykowej w Żabnicy (gmina Węgierska Górka): Na nasym salasku wsyśko po walasku, a na tamta drugim wsyśko po dziadosku. (Pieśni Żywieckie, St. M. Stoiński, Polskie Wydawnictwo Muzyczna, Kraków 1964 r., s. 496). Historia produkcji żętycy na Żywiecczyźnie jest tak długa jak historia wyrobu serów owczych, których tradycja wyrobu ma swoje korzenie właśnie w kulturze wałaskiej. Produkt ten powstaje podczas produkcji sera owczego bundzu / grudki.

Z badań przeprowadzonych przez Annę Szyfer w 1953 r. dotyczących słownictwa pasterskiego Tatr i Podhala dowiadujemy się, że: Ociekająca przy wyrobie grudki sera serwatka nazywana jest żętycą. Żętyca występuje czasem jako żintyca albo żyntyca. Pochodzenie wyrazu rumuńskie. Nazwa ta jest używana przez wszystkich pasterzy i panuje nie tylko na Podhalu, ale i w Cieszyńskiem, Żywieckiem, Sądeckem na Orawie i Spiszu (Pasterstwo Tatr i Podhala T. IV, str. 180).

Coś więcej:

Beskidy na wypasie, czyli o tradycjach pasterskich w Beskidach i Szlaku Bacówek Beskidzkich.

Owca domowa jest jednym z najwcześniej udomowionych zwierząt, a miało to prawdopodobnie miejsce 11 tys. lat temu. Owce domowe wywodzą się od podgatunków owcy dzikiej. Są wyjątkowo wytrzymałym i mało wymagającym zwierzęciem, hodowanym w różnorodnych siedliskach dla mleka, mięsa, skóry i wełny. Dziś o pasterstwie, jego historii i współczesności oraz Szlaku Bacówek Beskidzkich. Na końcu artykułu zamieszczamy słowniczek pojęć, związanych z pasterstwem.

więcej >>

Twoja ocena:

Dodaj ocenę

Ocena: 3.3 (Oddano 4 głosy)