Kubuś jest potrawą z ziemniaka podawaną na słodko, przeważnie ze śliwkami lub jabłkami. Z początkiem XIX wieku uprawiano wiele odmian ziemniaków i zaczęto gotować z nich wiele potraw.
Oprócz słynnych śląskich kołoczy, szpajzy cytrynowej i biszkoptu z kremem na Górnym Śląsku z okazji uroczystości podawano również kopę, która w zależności od rejonu różniła się składnikami Pierwowzorem była kopa ornontowicka z bakaliowym, maślanym kremem i ananasem.
Najstarszy zapis o tej potrawie pochodzi z książki M. Rawicza Witanowskiego z 1893 r. - opisał czym żywili się mieszkańcy wsi z okolic Częstochowy w Ziobrze. Ten słodki wypiek wpisany został na Listę Produktów Regionalnych Ministerstwa Rolnictwa.
Każdy zna i choć raz będąc na Śląsku, chociażby w okolicach Bytomia, Katowic próbował tradycyjnej śląskiej szpajzy. Właśnie ten cytrynowy smak idealnie sprawdzi się jako pyszny deser.
