Wyszukiwarka
Liczba elementów: 9
Polecane
Bielsko-Biała
Mikuszowice powstały na przełomie XIII i XIV wieku, w ramach akcji kolonizacyjnej tutejszych ziem, które wcześniej spustoszone zostały przez Tatarów. Nazwa wsi pochodzi od pierwszego sołtysa, Mikołusza. Od wieku XIV, gdy przepływająca przez wieś rzeczka Biała stała się granicą pomiędzy Księstwem Oświęcimskim i Cieszyńskim, Mikuszowice uległy podziałowi, który w nazwach utrwalił się po czasy obecne, gdy jest częścią Bielska-Białej. Po prawej stronie rzeczki Białej leżą Mikuszowice Krakowskie, po lewej Mikuszowice Śląskie. Mikuszowice Krakowskie od 1457 r. jako wieś królewska wchodziły w skład dóbr łodygowickich. Pierwszy kościółek w Mikuszowicach, który prawdopodobnie powstał u początków wsi, zniszczony został przez powódź w połowie XV stulecia. Drugi kościół wzniósł w roku 1455 cieśla Mączka, na zlecenie Maćka Konity, byłego rozbójnika, który (otrzymawszy glejt królewski) zakupił sołectwo. Kościół, przez jakiś czas parafialny, stał się niebawem filią parafii w Łodygowicach. W XVI wieku na fali reformacji Mikuszowice Śląskie stały się ośrodkiem luteranizmu, Krakowskie zaś kalwinizmu, który przez pewien czas stał się popularnym wyznaniem w Księstwie Oświęcimskim. Przejęta przez wyznawców kalwinizmu świątynia, w roku 1615 (na skutek zabiegów Piotra Warszyckiego, kasztelana łodygowickiego) powróciła w ręce katolików. Kościół spłonął w 1687 od uderzenia pioruna. Obecny kościół to modrzewiowa budowla, ukończona w roku 1690 na zlecenie łodygowickiego proboszcza Urbana Kupiszowskiego, przez cieślę Piotra Piotrowskiego. Znaczne zmiany w wyposażeniu świątyni nastąpiły w wieku XVIII. Z tego czasu pochodzi m.in. polichromia ze scenami z życia św. Barbary (autorstwa Johana Mentilla z Bielska), a także barokowe ołtarze. W lewym z ołtarzy bocznych znajduje się gotycka, drewniana, XV-wieczna rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem, należąca do grupy figur określanych mianem śląskich Madonn Pięknych. Z końcem XVIII wieku kościół stał się filią parafii w Wilkowicach. W XIX dobudowano wieżę, którą następnie podwyższono. Od 1965 r. kościół jest siedzibą parafii erygowanej przez metropolitę krakowskiego Karola Wojtyłę.
Polecane
Beskid Śląski
Widoczne z daleka strome zbocza oraz 87-metrowy nadajnik radiowo-telewizyjny na szczycie sprawiają, że Skrzyczne stanowi jeden z bardziej charakterystycznych i dobrze rozpoznawalnych szczytów w Beskidach. Budowę geologiczną masywu stanowią grube warstwy piaskowców godulskich. Na zboczach góry odnajdziemy charakterystyczne rumowiska skalne. Masyw kryje w sobie kilkanaście niewielkich jaskiń szczelinowych. Panorama z jego szczytu jest bardzo rozległa i oprócz pasm Beskidów Zachodnich obejmuje także Tatry oraz pasma górskie leżące na terenie Słowacji i Czech. Skrzyczne stanowi jeden z bardziej zagospodarowanych szczytów Beskidu Śląskiego, służących turystyce masowej. Leżące pod wierzchołkiem schronisko PTTK, postawione w roku 1933, było kilkakrotnie przebudowywane. Znajduje się tu także boisko, ścianka wspinaczkowa oraz strzelnica . Na szczyt Skrzycznego z pobliskiego Szczyrku wjechać można dwuodcinkowym wyciągiem krzesełkowym, z przesiadką na Hali Jaworzyna. Wyciąg czynny jest zarówno latem, jak i zimą. Skrzyczne, dzięki dużym przewyższeniom terenu, stanowi jeden z najbardziej znanych w Polsce ośrodków narciarskich z licznymi wyciągami. Trasy zjazdowe o różnym stopniu trudności liczą łącznie 14 km długości. Szczyt przyciąga też miłośników paralotniarstwa oraz kolarstwa górskiego - także wyczynowego. Amatorzy turystyki górskiej mają do dyspozycji sieć szlaków, prowadzących w różne zakątki masywu. Piesze wejście na szczyt Skrzycznego z okolicznych miejscowości zabiera od 2,5 do 3 godzin. Można tu dotrzeć z centrum Szczyrku szlakiem niebieskim lub zielonym; z Buczkowic czerwonym, a potem zielonym i niebieskim, lub też z miejscowości Ostre, niebieskim. Zwolennikom dłuższych wędrówek zaproponować można przejście całego pasma przez Małe Skrzyczne (1211 m n.p.m.), Malinowską Skałę (1152 m), Zielony Kopiec (1154), Magurkę Wiślańską (1140) oraz Baranią Górę (1220) do schroniska na Przysłopie. Trasa ta w warunkach letnich zajmuje około 5 godzin. Ciekawostką jest, że nazwa góry pochodzić ma, jak głoszą stare podania, od hałaśliwych, skrzeczących żab, które żyć miały w wielkim stawie pomiędzy szczytami Skrzycznego i Małego Skrzycznego.
Racibórz
Najstarsze wzmianki potwierdzają, iż piwowarstwo w Raciborzu istniało w 1293 r. Rok później raciborzanie otrzymali od księcia Przemysława Władysławowicza prawo mili zapowiedniej. Dawało ono mieszczanom monopol na działalność gospodarczą w obrębie jednej mili od murów miasta. Obok rzemiosła i handlu do działalności tej należało także warzenie piwa. Browar książęcy przy tutejszym zamku wspominany jest natomiast w księdze gruntowej komory książęcej z 1567 r., natomiast najprawdopodobniej istniał on co najmniej już kilkadziesiąt lat wcześniej. Pod koniec XVI wieku posiadał własne plantacje chmielu, co świadczy o jego dużej produkcji. W 1858 r. browar zamkowy strawiony został przez pożar. Nowy budynek wzniesiono wkrótce w miejscu północnego i częściowo zachodniego skrzydła zamku. Zakład wyposażony został w nowoczesny jak na owe czasy sprzęt - w tym maszynę parową. Koniec wieku XIX przyniósł zainicjowanie produkcji piwa typu pilzneńskiego. Browar korzystał z własnych źródeł wody, posiadał uprawy jęczmienia browarnego oraz importował słynny chmiel żatecki z terenu Czech. W latach międzywojennych, gdy kilka okolicznych browarów upadło, browar zamkowy utrzymał się na rynku. Znacjonalizowany po II wojnie zakład długo wykorzystywał stare, jeszcze XIX-wieczne maszyny. W 1999 r. browar, należący wówczas do większej firmy w Głubczycach, która ogłosiła upadłość, został zamknięty i wystawiony na sprzedaż. Kupiony w roku 2003, wznowił niebawem działalność, wstrzymaną z kolei w 2009. Rok później zakład został znów otwarty pod nazwą Browar Zamkowy.
Sosnowiec
Budynki Egzotarium zlokalizowane są na terenie parku miejskiego im. Leona Kruczkowskiego, na wydzielonym i ogrodzonym terenie (o powierzchni 3120 metrów kwadratowych), z widoczną z daleka szklarnią palmiarni. Obiekt powstał w latach 50. XX w. z inicjatywy ówczesnego dyrektora Zieleni Miejskiej – Stanisława Romika. Nazwa „Egzotarium” miała przyciągnąć mieszkańców i turystów do tego urokliwego miejsca. Podziwiano wówczas dwa działy: akwarium z 60 zbiornikami i największą w Polsce kolekcją ryb i roślin akwariowych oraz palmiarnię, którą utworzono dzięki roślinom pochodzącym z darów z innych polskich palmiarni. Obecnie część botaniczna Egzotarium, która obejmuje ponad 80 gatunków roślin z różnych części świata, uporządkowana jest pod względem klimatu, w jakim występują w środowisku naturalnym (formacje pustynne, półpustynne, tropiki amerykańskie, azjatyckie, formacje ciepłego klimatu śródziemnomorskiego, wysp oceanicznych i inne). Szczególnie interesujące są sukulenty: łodygowe i liściowe (np. 40-letnia agawa). Dzięki sprzyjającym warunkom rośliny klimatu gorącego i wilgotnego (m.in. palmy, banany, figowce, araukarie, filodendrony, bambus oraz figa jadalna) osiągnęły prawie naturalne rozmiary. Jest tu też spora kolekcja roślin strefy dżunglowej: liczne storczyki, alokazje, aspidistry. Nadal godne uwagi pozostają rośliny akwariów. Ekspozycję zwierząt w Egzotarium tworzą: ryby (około 70 gatunków słodkowodnych, z licznymi pielęgnicami), kilka gatunków płazów, gady (około 20 gatunków, a między innymi: węże, dwa kajmany okularowe , jaszczurki oraz żółwie), ptaki (głównie papugi i ziarnojady) oraz ssaki (liczne gatunki gryzoni i dwa gatunki naczelnych – małpa kapucynka i koczkodan zielony). Dodatkowo, w szklanych gablotach, wyeksponowano grupę oceanicznych stawonogów (np. kraby, langusty), szkarłupni (np. jeżowce, rozgwiazdy), niektórych ryb oceanicznych (np. ryba młot, ryba piła), a także koralowców.
Sławków
Karczmarstwo w Sławkowie musiało kwitnąć od czasów zamierzchłych – tak jak w całej ówczesnej Polsce. Już Jan Długosz wspomina w swej kronice, iż w 1220 r. klasztor Świętego Ducha w Prądniku pod Krakowem czerpał dochody z tutejszych karczm. Późniejsze wieki przynoszą szereg innych wzmianek o sławkowskich karczmach oraz o dochodach czerpanych przez starostów Klucza Sławkowskiego, biskupów krakowskich i mieszczan. Interes musiał być prężny, skoro dokumenty potwierdzają istnienie olbrzymiej ilości konfliktów o zyski ze sprzedaży trunków w tutejszych karczmach. Wiemy, że w roku 1787 istniały tu co najmniej trzy tego rodzaju lokale: Austeria Miejska, Szopa Sławkowska i Karczma Wygoda. Zachowana do dziś austeria sławkowska zwana była „Pierwochą”, co może oznaczać karczmę najstarszą, albo też najlepszą, pierwszorzędną. Choć istnieją przypuszczenia, że nazwa została utworzona od nazwiska jednego z dzierżawców. Trudno ustalić, od kiedy na obecnym miejscu znajdowała się karczma. Badania archeologiczne doprowadziły do odkrycia XIII-wiecznych fundamentów. Nie wiadomo jednak, czy wówczas był to budynek karczemny. Wiemy, że w Sławkowie od 27 do 29 sierpnia 1697 r., ucztował w król August II Mocny, który przed zgromadzonymi gośćmi miał złamać gołymi rękami srebrny kubek. Obecny wygląd budynku pochodzi z XVIII w. Niewyraźna data na belce stropowej bywa odczytywana jako 1701 lub 1781. Odnosić może się ona zarówno do powstania karczmy, jaki i jej remontu. Karczma zwana była „miejską” aż do utraty przez Sławków, podupadający w czasie zaborów, praw miejskich w 1870 roku. Mało brakowało, a karczma zostałaby rozebrana z powodu złego stanu technicznego w 1862 r. Budynek uratowała umowa miasta z Izraelem Blumenfeltem i Salomonem Frydmanem, którzy - wygrawszy przetarg - zobowiązali się wyremontować budynek w zamian za 20-letnią dzierżawę. W czasie okupacji hitlerowskiej, w karczmie urządzony został „Dom Niemiecki”. W latach 1969-1987 w jej izbach mieściło się muzeum, zaś od lat 90-tych XX w. ponownie działa tu lokal gastronomiczny. Budowla jest klasycznym przykładem drewnianej, staropolskiej karczmy, a według wielu opinii jest najstarszą oraz jedną z najpiękniejszych, zachowanych do dzisiejszych czasów. Zbudowana została na planie litery „T”, a przykrywa ją dwuspadowy dach kryty gontem i wsparty od strony frontowej na tworzących podcienie sześciu kamiennych kolumnach.
Cieszyn
Historia 4 Pułku Strzelców Podhalańskich związana jest jeszcze z oddziałami, które pod różnymi nazwami formowane były u schyłku I wojny we Włoszech i we Francji. Powstał wówczas m.in. 19 Pułk Strzelców Polskich, który po przybyciu do Polski przemianowany został na 19 Pułk Strzelców Pieszych. 1 września 1919 r. oddział zmienił nazwę na 143 Pułk Strzelców Kresowych, a 1 marca 1920 - ostatecznie na 4 Pułk Strzelców Podhalańskich. W 1919 r. pułk brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920, uczestnicząc m.in. w bitwach pod Szelechowem, Wołkowińcem-Barem, Indurą oraz Obuchowem. Od listopada 1920 roku stacjonował on w Cieszynie. W 1924 mieszkańcy powiatu cieszyńskiego uroczyście wręczyli pułkowi ufundowany przez siebie sztandar. Święto jednostki obchodzone było 26 września, w rocznicę bitwy pod Obuchowem. W 1925 roku ekipa cieszyńskich strzelców zdobyła I miejsce w zawodach strzeleckich o mistrzostwo Dowództwa Okręgu Korpusu V w Krakowie oraz mistrzostwo Wojska Polskiego na zawodach w starym Samborze. Podczas kampanii obronnej 1939 roku pułk walczył w składzie 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Po ciężkich walkach w rejonie Cieszyna i Bielska, a następnie Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Bochni, żołnierze pułku znaleźli się nad Sanem, gdzie bronili w dniach 10 i 11 września linii rzeki w rejonie Leżajska i Krzeszowa, wkrótce wycofując się na południowy wschód, na teren województwa lwowskiego. Pułk, który w połowie września walczył pod Duchowem oraz w rejonie Dzikowa Nowego, został wówczas częściowo rozbity. Formalnie przestał istnieć 16 września. Część żołnierzy dostała się do niewoli, część weszła w skład innych jednostek. 22 września blisko 100 żołnierzy zostało przez Niemców oraz ukraińskich nacjonalistów spalonych żywcem we wsi Urycz, co stanowiło jedną z okrutniejszych zbrodni popełnionych we wrześniu 1939. Muzeum zostało uroczyście otwarte 16 lutego 2008 roku. Przy placówce działa grupa rekonstrukcji historycznej, która przy różnych okazjach prezentuje umundurowanie i wyposażenie 4 PSP.
Katowice
Początki Muzeum Historii Katowic sięgają lat 70. ubiegłego wieku. Wówczas to przy Katowickim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym powołano do życia Sekcję Muzealną. W efekcie, po kilku latach kolekcjonowania eksponatów, a w 1976 roku otwarto Społeczne Muzeum Historii Katowic. Cztery lata później zostało ono przekształcone w oddział Muzeum Górnośląskiego, by w 1983 roku uzyskać wreszcie samodzielność pod obecnie obowiązującą nazwą. Siedzibą muzeum jest secesyjna kamienica z 1908 roku, która na początku XX wieku oferowała komfortowe mieszkania o powierzchni sięgającej nawet 300 metrów kwadratowych, wyposażone w instalację centralnego ogrzewania. Muzeum składa się z działów: historii, etnologii miasta, sztuki, archiwalno-fotograficznego oraz pracowni: grafiki im. Pawła Stellera, im. Konrada Swinarskiego i teatralno-filmowej. W muzeum przygotowano dwie wystawy stałe. „Dzieje Katowic 1299-1990” pokazuje pamiątki związane z historią wiosek tworzących dzisiejsze Katowice oraz z dziejami miasta w XIX i XX wieku. Niezwykle ciekawe są rekonstrukcje wnętrz mieszczańskich z lat 1865-1939. Zatytułowano je: „U sąsiadów na pokojach i w kuchni” (mieszkanie średniozamożnych obywateli miasta) oraz „W kamienicy mieszczańskiej. Codzienność i odświętność.” (mieszkanie bogaczy). Katowickie muzeum posiada interesujące kolekcje malarstwa polskiego, z 27 pastelami Witkacego na czele, a także zbiór porcelany śląskiej. Ponadto placówka organizuje wystawy czasowe, zajmuje się również działalnością wydawniczą i edukacyjną. Filiami Muzeum są: kościół pw. św. Michała Archanioła w parku im. Tadeusza Kościuszki (wraz z lapidarium), Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków w Pracowni Teatralno-Filmowej przy ul. Kopernika 11, budynek w Nikiszowcu z wystawą „U nos w doma na Nikiszu. We wnętrzu nikiszowieckiego mieszkania.” oraz Oddział Grafiki w kamienicy przy ul. Kościuszki 47.
Beskid Śląski
Widoczne z daleka strome zbocza oraz 87-metrowy nadajnik radiowo-telewizyjny na szczycie sprawiają, że Skrzyczne stanowi jeden z bardziej charakterystycznych i dobrze rozpoznawalnych szczytów w Beskidach. Budowę geologiczną masywu stanowią grube warstwy piaskowców godulskich. Na zboczach góry odnajdziemy charakterystyczne rumowiska skalne. Masyw kryje w sobie kilkanaście niewielkich jaskiń szczelinowych. Panorama z jego szczytu jest bardzo rozległa i oprócz pasm Beskidów Zachodnich obejmuje także Tatry oraz pasma górskie leżące na terenie Słowacji i Czech. Skrzyczne stanowi jeden z bardziej zagospodarowanych szczytów Beskidu Śląskiego, służących turystyce masowej. Leżące pod wierzchołkiem schronisko PTTK, postawione w roku 1933, było kilkakrotnie przebudowywane. Znajduje się tu także boisko, ścianka wspinaczkowa oraz strzelnica . Na szczyt Skrzycznego z pobliskiego Szczyrku wjechać można dwuodcinkowym wyciągiem krzesełkowym, z przesiadką na Hali Jaworzyna. Wyciąg czynny jest zarówno latem, jak i zimą. Skrzyczne, dzięki dużym przewyższeniom terenu, stanowi jeden z najbardziej znanych w Polsce ośrodków narciarskich z licznymi wyciągami. Trasy zjazdowe o różnym stopniu trudności liczą łącznie 14 km długości. Szczyt przyciąga też miłośników paralotniarstwa oraz kolarstwa górskiego - także wyczynowego. Amatorzy turystyki górskiej mają do dyspozycji sieć szlaków, prowadzących w różne zakątki masywu. Piesze wejście na szczyt Skrzycznego z okolicznych miejscowości zabiera od 2,5 do 3 godzin. Można tu dotrzeć z centrum Szczyrku szlakiem niebieskim lub zielonym; z Buczkowic czerwonym, a potem zielonym i niebieskim, lub też z miejscowości Ostre, niebieskim. Zwolennikom dłuższych wędrówek zaproponować można przejście całego pasma przez Małe Skrzyczne (1211 m n.p.m.), Malinowską Skałę (1152 m), Zielony Kopiec (1154), Magurkę Wiślańską (1140) oraz Baranią Górę (1220) do schroniska na Przysłopie. Trasa ta w warunkach letnich zajmuje około 5 godzin. Ciekawostką jest, że nazwa góry pochodzić ma, jak głoszą stare podania, od hałaśliwych, skrzeczących żab, które żyć miały w wielkim stawie pomiędzy szczytami Skrzycznego i Małego Skrzycznego.
Wodzisław Śląski
Wodzisław Śląski leży na południu województwa śląskiego, tuż przy granicy z Republiką Czeską, pomiędzy Rybnikiem (na północy), a Jastrzębiem-Zdrojem (na południu). Miasto zalicza się do najstarszych miejscowości w tej części Śląska - pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą już z XII wieku, a lokacja nastąpiła sto lat później. Przez stulecia mieszkańcy Wodzisławia Śląskiego utrzymywali się przede wszystkim z handlu i rzemiosła i nawet XIX-wieczna industrializacja nie przyniosła miastu budowy znacznych zakładów przemysłowych. Kopalnie węgla kamiennego powstawały jednak w najbliższym sąsiedztwie, np. w Pszowie czy Biertułtowach, a następnie w Jastrzębiu-Zdroju. W latach 1952-1960, na terenie dzisiejszego Wodzisławia Śląskiego została wybudowana Kopalnia Węgla Kamiennego „1 Maja” (początkowa nazwa brzmiała „Mszana”). W wyniku jej działalności miasto stało się ośrodkiem górniczym z prawdziwego zdarzenia. Niestety, w 1995 roku „1 maja” połączono z radlińską kopalnią „Marcel”, a na początku XXI wieku oficjalnie zamknięto. Dzisiaj, jeżeli chcemy zejść pod ziemię i zobaczyć warunki pracy górników, musimy udać się na ulicę Gałczyńskiego (nieco na północ od wodzisławskiego Rynku), gdzie funkcjonuje Górnicza Sztolnia Ćwiczebna, prowadzona przez Powiatowe Centrum Kształcenia Ustawicznego. Historia sztolni związana jest z czynną tutaj od 1972 roku Zasadniczą Szkołą Górniczą przy kopalni „1 Maja”. Uroczyste otwarcie sztolni, w której uczniowie tej szkoły nabywali wiedzę o trudnym zawodzie górnika, nastąpiło w 1984 roku. Obecnie sztolnia wciąż pełni funkcje edukacyjne, ale zaprasza także turystów chcących poznać klimat prawdziwej kopalni. Wyrobiska górnicze znajdują się kilka metrów pod ziemią i liczą około 500 m długości. Zastosowano tu obudowy stalowo-łukowe i murowe. Chodniki, pochylnie, ściany, szybiki i warsztaty są w pełni wyposażone, m.in. w kombajny ścianowe, wrębiarkę, przenośnik, kolejkę i pozostały sprzęt górniczy.