Śląskie Smaki - kuchnia pozytywnych wrażeń

        Popularność, rozpoznawalność i różnorodność to cechy charakteryzujące śląską kuchnię. Trzeba jednak pamiętać, że śląskie to geograficznie nie tylko Górny Śląsk, ale także Żywiecczyzna, Śląsk Cieszyński, Zagłębie czy okolice Częstochowy. Dodatkowo historyczne kulinarne wpływy dawnej kuchni niemieckiej, czeskiej, austro-węgierskiej, żydowskiej sprawiają, że każdy nawet najbardziej kapryśny łasuch rozsmakuje się w oferowanych w województwie śląskim frykasach. Wielokulturowość regionu bez wątpienia znajduje swoje odbicie w palecie gastronomicznych doznań.

Śląskie wśród liderów kulinarnych tradycji

         Taki wniosek można wyciągnąć na podstawie Listy Produktów Tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Listę tworzą wyroby piekarnicze, mięsne, sery, miody, napoje i gotowe dania, charakteryzujące się co najmniej 25-letnią tradycyjną metodą wytwarzania. Znajduje się na niej kilkaset produktów, aż 137 z nich pochodzi ze śląskiego. Ponieważ zjawisko turystyki kulinarnej rośnie w siłę, wypromowanie regionalnych potraw stało się motywem zachęcającym turystów do odwiedzenia tych terenów. Co godne podkreślania, taka forma promocji kuchni regionalnej zapewnia dbałość o dziedzictwo kulinarne i kulturowe regionu.

Festiwal „Śląskie Smaki” dla smakoszy

       Potencjał kuchni postanowiła wykorzystać Śląska Organizacja Turystyczna, organizująca od 2006 roku festiwal kuchni regionalnej Co roku w czerwcu smakosze mogą spróbować różnorodnych dań serwowanych w trakcie konkursu kulinarnego przez amatorskie drużyny (koła gospodyń wiejskich, teamy rodzinne), uczniów szkół gastronomicznych i profesjonalnych kucharzy, rywalizujących w trzech konkursowych kategoriach o Złoty, Srebrny lub Brązowy Durszlak i zaszczytny tytuł Eksperta Śląskich Smaków. Tradycją jest, że impreza jest również okazją do poznania atrakcji turystycznych regionu, do tej pory miłośników dobrej kuchni gościły m.in. Podzamcze, Cieszyn, Racibórz, Pszczyna, Złoty Potok, Gliwice, Chorzów, czy Bielsko-Biała. Każda edycja ma charakter rodzinnego pikniku – zmagania kucharzy przebiegają w asyście występujących zespołów, kabaretowych skeczy i show gwiazdy wieczoru – Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny. To niezwykłe święto kuchni regionalnej stało się rozpoznawalną marką, lokalne samorządy wręcz biją się o miano gospodarza kolejnej edycji najsmaczniejszego festiwalu w województwie śląskim. Imprezę doceniła Polska Organizacja Turystyczna, przyznając „Śląskim Smakom” Certyfikat za Najlepszy Produkt Turystyczny w 2008 r.

Lokalne specjały na co dzień

       Tradycyjne smaki są dosłownie na wyciągniecie ręki nie tylko raz w roku. W 2012 r. powstał szlak kulinarny „Śląskie Smaki”, który tworzą restauracje serwujące lokalne smakołyki przygotowane według tradycyjnych receptur. W trakcie kulinarnych wycieczek warto skosztować kuchni typowo śląskiej, ale też jurajskiej, zagłębiowskiej czy beskidzkiej, ponieważ rolada z kluskami śląskimi albo żur to niejedyne potrawy, które ciągle królują na miejscowych stołach. Tutaj można też zjeść np. tak egzotycznie brzmiące dania jak: hekele, pieczonki, czulent, gałuszki, gęsie pipki albo pieczonego pstrąga i karpia ze szpinakiem, a na deser np. cytrynową szpajzę.

      Przyjemne przy okazji należy połączyć z pożytecznym. Zwyczajem biesiadowania przy suto zastawionym stole najlepiej delektować się wraz ze zwiedzaniem miejscowych atrakcji turystycznych. W odwiedzanych miejscowościach nie brakuje bowiem zamków, pałaców, muzeów, atrakcji przyrodniczych, parków czy ścieżek rowerowych, dzięki którym weekendowy (albo i dłuższy!) wypad okaże się wyjątkowo bogatym w turystyczne i kulinarne doznania sposobem na spędzanie wolnego czasu.

      Gdzie najlepiej rozpocząć podróż w poszukiwaniu najlepszych „Śląskich Smaków”?

     Wybór należy do niełatwych, ponieważ restauratorzy posiadający certyfikat przyznawany przez Śląską Organizację Turystyczną dokładają wszelkich starań, by dania regionalne były robione według tradycyjnych przepisów ze składników najwyższej jakości. W wyborze certyfikowanych restauracji na pewno pomoże strona internetowa zawierająca m.in. opis wszystkich lokali, dane kontaktowe oraz książeczkę kucharską z recepturami wybranych potraw. Dzięki temu smakosze lubiący eksperymentować w kuchni mogą sami nauczyć się przyrządzać oryginalne dania.

Smaczna, jubileuszowa zabawa w Wiśle

       W tym roku idea gotowania po śląsku obchodzi jubileusz. Już po raz dziesiąty smakowity aromat przygotowywanych na żywo potraw będzie się unosił w powietrzu w trakcie Festiwalu „Śląskie Smaki”, który swoją jubileuszową odsłonę będzie miał w Wiśle. W sobotę, 6 czerwca na tropicieli doznań kulinarnych będzie czekało mnóstwo wyśmienitych rarytasów kuchni regionalnej i atrakcje artystyczne, m.in. koncert słynnego Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Co będą pichcić przyszli zdobywcy Złotych, Srebrnych i Brązowych Durszlaków? To na razie pozostanie słodką tajemnicą drużyn startujących w konkursie, które muszą wykazać się nie tylko umiejętnościami kulinarnymi, ale także wiedzą na temat historii i tradycji związanych z przyrządzaną potrawą. Organizatorzy 10. edycji Festiwalu zapowiadają wiele niespodzianek i wyjątkowych atrakcji. Jedno jest pewne – będzie na pewno smacznie! Do zobaczenia w Beskidach!

Tekst publikowany na łamach magazynu "Świat Podróże Kultura" w numerze czerwiec-lipiec 2015.