Coraz bliżej święta! Przepisy na wigilijne potrawy!

Co powinno się znaleźć na wigilijnym stole? Przepisy na wigilijne potrawy! 

Święta Bożego Narodzenia - pachnące choinką, tradycyjnymi daniami i słodkimi wypiekami. Jest choinka, są kolędy, przedświąteczna bieganina i świąteczne przejedzenie. Czy kiedyś lokalne zwyczaje znikną? Absolutnie nie! Chyba najlepszym tego przykładem jest wigilijny stół w województwie śląskim. Znajdziemy na nim dania śląskie, jurajskie, zagłębiowskie i beskidzkie: barszcz i pierogi, rybny rosół i moczka, siemieniotka (choć już nieco zapomniana) i wiele innych wspaniałych potraw.

Siemieniotka

Jedną z najstarszych i niestety coraz rzadziej pojawiąjących się na śląskich wigilijnych stołach zupą jest siemieniotka. To polewka przygotowywana z ziaren konopii, czasem podawana z kaszą jaglaną lub gryczaną. W przeszłości wierzono, że zupa ta ma magiczną moc - chroni przed świerzbem i wrzodami. Dziś, ze względu na charakterystyczny i dość "kontrowersyjny" smak, jest już raczej ciekawostką niż powszechnie podawaną wigilijną potrawą. Do lamusa z pewnością nie odchodzą za to zupy sporządzanie na bazie wywaru rybnego - rosół, żur, czy różnego rodzaju zupy z grzybami.

Jurajski żur na grzybach

Przed daniem głównym, czyli karpiem z kapustą z grzybami oraz kapustą z grochem, apetyt pobudzają uwielbiane przez wszytskich śledzie. W każdym domu śledzie robi się według własnego przepisu - w śmietanie, z jabłkiem i cebulką, z ziołami, musztardą, czy suszonymi pomidorami i orzechami. 

Kapusta z grochem

Bardzo ważne przy wigilijnej kolacji są słodkości. W każdym domu jest ich co najmniej kilka - moczka, makówki, kopa, ciasteczka itp. Moczka, gdzieniegdzie zwana też bryją, to potrawa charakterystyczna dla Górnego Śląska, nie ma jej nigdzie indziej. To deser, którego bazą jest namoczony w kompocie, bakaliach, cytrynie i czekoladzie piernik. Jej charakterystyczny smak albo się kocha, albo nienawidzi. O ile moczka w zasadzie w każdym domu smakuje inaczej, może mieć inną konsystencję czy być bardziej słodką lub wytrawną, drugi tradycyjny przysmak - makówki, prawie wszędzie wygląda tak samo. To deser, w którym słodka masa makowo-bakaliowa jest przekładana pokrojonymi na cienkie plastry bułkami lub sucharkami. Często dla wydobycia lepszego smaku polewany jest mlekiem. Makówkom przypisywano moc spajania rodziny. Niegdyś jadło się je nie tylko w Wigilię, ale przez całe święta, aż do Nowego Roku. Na Zagłębiu deserem podobnym do makówek są makiełki, w których bułkę/sucharki zastępuje się makaronem.

Moczka

O pierniczkach można by pisać osobne artykuły. W województwie śląskim prawdziwym "pierniczkowym zagłębiem" jest Śląsk Cieszyński. Tak w każdym domu ciasteczka robione są już wiele tygodni przed świętami. Ma być ich dużo i w kilku, a najlepiej kilkunastu rodzajach. A ze ciasteczka są malutki, pracy z nimi jest bardzo bardzo dużo. Dawniej gospodynie specjalizowały się w konkretnym rodzaju ciasteczek, a przed świętami wymieniały się swoimi wypiekami. Dzięki temu każda rodzina miała ciasteczek do wyboru.

Cieszyńskie ciasteczka

* * * 

Poniżej prezentujemy wybrane przepisy i zachęcamy do wypróbowania Śląskich Smaków w domu (kliknij):

• Siemieniotka
• Pieprzowe harynki
• Śledzie
• Karp po śląsku
• Karp
  
• Kapusta z grochem
• Moczka
• Makówki lub makiełki
• Ciasteczka cieszyńskie: bombki, orzeszki, miodowe pierniczki, zozworki, ule z kremem

Karp gołyski