Wygląd:

Nasiona duże, spłaszczone; na przekroju miąższ

Kształt:

Spłaszczone, owalne

Wielkość:

Długość 1-2 cm, szerokość 0,5 cm, grubość ok. 0,5 cm

Konsystencja:

Twarda, gładka, lekka

Smak i zapach:

Słony, słodki, gorzki, o wyraźnym zapachu

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Barwy najczęściej kremowobiałej, zielonej lub żółtej

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

       Wokół Sławkowa małej, ale znanej miejscowości leżącej przy trasie Katowice-Kraków, rolnicy od wieków uprawiają bób zwany boberem. W 1887 roku Stanisław Ciszewski w publikacji Lud rolniczo-górniczy z okolic Sławkowa w powiecie Olkuskim opisując jadłospis, wymienia m.in. obiad: 10) bober tj. bób, suchy, a niekiedy z wodzianką. W kuchni regionalnej Zagłębia Dąbrowskiego nadal dania z bobem są bardzo popularne.

        Już w latach 20. Maria Ochorowicz-Monatowa w publikacji Uniwersalna książka kucharska w rozdziale Jarzyny podaje sposób ich przygotowania: Przyrządzając jarzyny, najlepiej jest wybierać zawsze odpowiednie do pory roku, bo jarzyna młoda we właściwym czasie swego dojrzewania jest najsmaczniejsza (…) Jarzyny suche jak: groch, fasolę, bób, groszek zielony i inne jarzyny suszone, trzeba na kilka godzin przed gotowaniem namoczyć w letniej wodzie, aby napęczniały, a do gotowania dodać na koniec noża soli oczyszczonej, która przyśpiesza i skraca potrzebny czas. Solić należy podczas gotowania, a zaprawiać na świeżym maśle, bo wszelki tłuszcz lub liche masło najwięcej czuć się daje w jarzynach.

         Autorki Anna Kowalska-Lewicka i Zofia Szromba-Rysowa w Etnografii Polski – Przemiany kultury ludowej t.1 Pożywienie podają: Inne warzywa stanowiły zasadniczo w tradycyjnym pożywieniu dodatek do potraw, zwłaszcza polewek (np. marchew, pasternak, cebula, czosnek, pietruszka) lub sezonowe uzupełnienie jadłospisu (np. bób, soczewica, ogórki, buraki, dynia). Podkreślić należy, iż warzywa spożywano najczęściej gotowane lub kiszone, a brukiew przypiekano też na blasze pieca.

            W książce Warzywa strączkowe autorstwa H. Woyke i J. Gabryl w rozdziale zawierającym pochodzenie i opis botaniczny bobu czytamy: Bób był uprawiany już w czasach przedhistorycznych, dlatego też trudno ustalić jego pierwotne pochodzenie. Gatunek Vicia faba major to bób jadalny, jest rośliną zielną, roczną. Bób jako bardzo dobre źródło łatwo strawnego, cennego białka.

          Autorka książki Krupnioki i moczka, czyli gawędy o kuchni śląskiej Wera Sztabowa podając przepis na bób z wody, pisze m.in.: Gotowany bób stanowił dawnymi czasy np. na Śląsku Cieszyńskim drugie śniadanie, czyli „przedobiodek” dzieci idących do szkoły. Taki bób jadano też do kapusty zamiast mięsa.

         W książce Potrawy regionalne Wisły i Śląska Cieszyńskiego pod redakcją Marii Maciejczek-Madej jest napisane: Bób w latach głodu zastępował chleb. Gospodyni gotowała spory garnek bobu, odcedziła, a dzieci napychały kieszenie i zjadały po trochu idąc do szkoły. Podawano też bob na kolację. Oto przepis z tej publikacji na bób zielony łupany: Gdy ziarna w strączkach bobu dostatecznie wyrosną, a są jeszcze zielone i miękkie, wyłuskać je i wypłukać z zimnej wodzie, gotować z solą i podać polane masłem z przyrumienioną bułką tartą lub smalcem ze spyrkami.

          Elżbieta Łabońska w książce Śląska kucharka doskonała podaje starą recepturę sposobu gotowania bobu. Wyłuskaj bób, ugotuj go z wodą i solą, zlej i odsącz przez przetak. Gdy masz wydać, to je potrząśnij siekaną pietruszką i polej zrumienionym masłem. Najstosowniej daj do tego słoniny lub wędzonej szynki. Jeżeli bób jest stary, to po ugotowaniu można z niego także obrać zwierzchnią łupinę.

Sprawdzone przepisy:

Lekko wędzona polędwica z sarny podana na purée z bobu i pokrzywy, z konfiturą z bruszwicy

Polędwiczkę z sarny lekko podwędzamy na wiórach z drzewa owocowego, następnie smażymy na oleju ok. 10 minut. Bób gotujemy i rozgniatamy na purée dodając pokrzyw. Wszystko okraszamy konfiturą z brusznicy.

więcej >>

Królik sous vide, sos rabarbarowy, puree z bobu, szparagi z masłem palonym

Królika gotować w 54°C przez 20 min, a bób w osolonej wodzie. Rabarbar gotować z cukrem i skórką z cytryny. Gdy rabarbar będzie miękki — zblendować i przetrzeć sos przez sito. Boczniaki smażyć na maśle i doprawić do smaku. Liście natki pietruszki smażyć i odsączyć z tłuszczu. Królika przed podaniem należy jeszcze usmażyć.

więcej >>