Wygląd:

Ciemnobrązowe ciasto; na przekroju pulchne i delikatne.

Kształt:

Prostokątny kształt, przekładany nadzieniem z konfitur śliwkowych. Placek o wymiarach 50 cm długości, 40 cm szerokości i około 4 cm wysokości.

Wielkość:

Wielkość blachy: długość około 50 cm, szerokość 40 cm. Placek po upieczeniu krojony jest na równe kwadraty wielkości około 8 cm.

Konsystencja:

Ciasto gęstości dobrej śmietany.

Smak i zapach:

Mocny aromat korzenny,smak korzenno-miodowy, specyficzny.

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Ciemnobrązowa.

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

        Tradycje piernikarstwa opisane zostały w książce Miód w kuchni autorstwa Leszka Ruma (Poznań 1990 r.). Z historycznych przekazów dowiadujemy się, że miodownikarstwo jako rzemiosło rozwinęło się w XIV wieku. Toruń, Gdańsk i Norymberga już od XIII wieku słynęły jako ośrodki wyrobu miodowników, z których w XIV wieku narodziły się pierniki. W ciągu stuleci pierniki stawały się osobliwym dziełem sztuki. W przedziwnie rzeźbionych drewnianych formach, które zachowały się do dziś (m.in. w muzeum w Raciborzu), wypiekano postacie dworek, królów, rycerzy, giermków, a nawet całe sceny z życia ówczesnych ludzi.

        W Tradycyjnym piernikarstwie na Śląsku, w katalogu wystawy z 1970 roku prezentowane są klocki piernikarskie i odciski z form piernikarskich pochodzących z bogatych zbiorów Muzeum Śląskiego we Wrocławiu, Brzegu, Opolu oraz Raciborzu. Tradycyjne pierniki oprócz wyszukanego smaku, charakteryzowały się różnorakimi kształtami i bogatą ornamentyką. Klocki piernikarskie przybierały rozmaite formy: scen z raju, serc, postaci damskich i męskich, sylwetek zwierząt i inne.

       W Opolskim roczniku muzealnym z 1972 roku (str. 105-106) opisano formy piernikarskie znajdujące się w zbiorach Etnograficznych Muzeum w Raciborzu. W XX wieku wypiekami zajmowali się nie tylko rzemieślnicy, ale i fabryki cukiernicze. W książce adresowej z roku 1926 wymienione są cztery warsztaty piernikarskie oraz dwaj mistrzowie piernikarscy: Halama August i Erhard Robert (…). W swojej pracowni Halama wypiekał trzy rodzaje pierników: 1) Piernik tradycyjny to ciasto z miodu i mąki. Tradycyjne pierniki z warsztatów w Raciborzu wyrabiano z mąki żytniej z dodatkiem pszennej i miodu kubańskiego nie stosowano przypraw korzennych, ponieważ miód kubański przydawał ciastu odpowiedniego smaku i aromatu. Odpowiednio wyrobione ciasto wynoszono do piwnicy, gdzie w dużych beczkach fermentowało pod przykryciem przez co najmniej rok. Po tym okresie „dojrzewania” ciasto wyrabiano przy pomocy specjalnego urządzenia w kształcie stołu z ruchomym ramieniem. Wyrobione ciasto wygniatano w drewniane formy, a następnie już po wyjęciu układano na dużych arkuszach tektury posypanych mąką i wkładano do pieca na przeszło godzinę. Gotowy piernik miał kolor jasnozłoty i był pikantny w smaku. 2) Pierniki formowane w formach metalowych wypiekano z ciasta sporządzonego według receptury, stosując środki spulchniające. Mąkę żytnią i pszenną mieszano w proporcjach 1:2, dodając część miodu nieco karmelu z palonego cukru i przyprawy korzenne. Po krótkim okresie fermentacji ciasto wyrabiano po upieczeniu zdobiono kolorowymi lukrami. Pierniki takie miały kolor brązowy, a najwięcej wypiekano ich w okresie wielkanocnym. 3) Trzeci rodzaj to pierniki wypiekane szczególnie w okresie poprzedzającym święta Bożego Narodzenia. Według tradycyjnej receptury piernik ten przygotowany był z mąki żytniej i pszennej na kwasie z mąki, wody i miodu, które stosowano w równych proporcjach. Sporządzone tak ciasto musiało „rosnąć” w ciągu jednej doby, po czym nadawało się do wypieków. Pierniki pochodzące z warsztatu Halamy największym popytem cieszyły się w okresie od grudnia do kwietnia.

      W Raciborzu odbywały się dwa doroczne tradycyjne targi piernikarski: w dniach 6 grudnia, tj. na św. Mikołaja patrona jednej z raciborskiej parafii, i 15 marca w dzień św. Klemensa patrona piernikarzy. Na targach tych i odpustach wielkim powodzeniem cieszyły się piernikowe damy i rycerze (…). Materiały etnograficzne dotyczące piernikarstwa znajdują się w Muzeum w Raciborzu.

Sprawdzone przepisy:

Piernik z musem rabarbarowym

Masło rozpuścić, sypkie składniki przesiać do miski, jaja i cukier utrzeć, dodać miód, jogurt. Dodać suche produkty, delikatnie wymieszać, dodać bakalie, powidła, wystudzone masło. Piec ok. godziny w temp. 160oC.

więcej >>

Miodowe pierniczki

Składniki na ciasto połączyć i wyrobić ciasto. Zostawić w chłodnym miejscu do odpoczęcia minimum 3 godziny (najlepiej zostawić do następnego dnia). Ciasto rozwałkować na posypanej mąką stolnicy do grubości ok. 0,5 cm. Wykrawać ciasteczka foremkami (lub kieliszkiem). Położyć na wysmarowanej masłem blasze i piec około 25 minut w piekarniku w temp. ok. 180˚C. Po wystygnięciu posmarować masą i sklejać po dwa. Polać polewą czekoladową z obu stron. Można ozdobić np. naklejając połówkę orzecha.

więcej >>