Wygląd:

Drobne, kuliste owoce z cienką, prostą, lekko wystającą szypułką. Na przekroju widoczne gniazda nasienne.

Kształt:

Kulisty.

Wielkość:

Drobne owoce. Średnica poprzecznego przekroju owocu: 4-4,5 cm.

Konsystencja:

Cienka, gładka skórka. Miąższ jędrny, nie rozpada się podczas gotowania.

Smak i zapach:

Specyficzny kwaskowo-słodki smak. Zapach delikatny, kwaskowy.

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Skórka owocu słomkowo-zielona, w pełnej dojrzałości żółtawa. Miąższ kremowo-biały.

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

         Sadownictwo Śląska, a w szczególności Śląska Cieszyńskiego ma bardzo zakorzenioną tradycję. W XV wieku oprócz sadów klasztornych prowadzonych w Cieszynie i Orłowej istniały sady chłopskie. „Warunki klimatyczne Pogórza Cieszyńskiego charakteryzują się dość surowym klimatem, w którym udają się tylko odmiany mrozoodporne i późno zakwitające. Nasłonecznienie jest dostateczne, a ilość opadów zupełnie wystarczająca” (A. Sylwester, „Kalendarz Cieszyński”, 1955 r.).

        Duży wpływ na rozwój sadownictwa na Śląsku Cieszyńskim miał botanik Karol Kotschy z Ustronia. Utrzymując stosunki z najznakomitszymi pomologami, sprowadził najlepsze gatunki owoców i rozpowszechnił je na terenie Śląska. W Ustroniu założył wzorową szkółkę drzewek owocowych i rozległy sad, w którym hodował i obserwował różne odmiany jabłoni i grusz. W jego książce „Książeczka o sadach i owocu” wydanej w 1844 r. znaleźć można pierwszy śląski dobór odmian owoców, dostosowany do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych. „Jabłonie kochają się najbardziej w gruncie ślimnatym owszem marglistym, trochę wilgotnym (…), w gruncie gliniasto-piaszczystym dobrze tyją…”.

         Żniwówki „to stary gatunek jabłek aklimatyzowany, z małymi wyjątkami nieszlachetny” (Dr Andrzej Cinciała, „Słownik dyalektyczny Księstwa Cieszyńskiego”, Wisła 1998 r.). Należą do odmian jabłoni letnich, których owoce dojrzałość zbiorczą i spożywczą osiągają w lipcu i sierpniu. Po osiągnięciu dojrzałości mogą być przetrzymywane najwyżej 2-3 tygodnie. Jak wspominają mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego, jabłka żniwówki były spożywane w okresie żniw, skąd też wzięła się ich nazwa. Żniwówki mogą być konsumowane bezpośrednio, zaraz po zebraniu owoców bądź w postaci przetworzonej lub jako dodatek do innych potraw. Prostą potrawą były jabłka ugotowane podawane z serem, masłem i cukrem.

        „Myśmy te jabłka – żniwówki gotowali. Kroiło się na ćwiartki, skórki się nie obierało, zalewało wodą i gotowało. Można dodać cukru. Jadło się same, z czym co w domu było. Z serem też można było, z masłem polane” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami miejscowości Utroń).

Sprawdzone przepisy z jabłkami:

Jabłka faszerowane boczkiem i borówkami podawane na modrej kapuście

Jabłka faszerowane boczkiem i borówkami podawane na modrej kapuście: jedną cebulę szklimy na maśle, dodajemy do niej kilogram cienko posztukowanej kapusty. Chwilę dusimy. Przyprawiamy pieprzem i solą, dodajemy goździki, liść laurowy, cukier, ocet oraz pół szklanki czerwonego wina. Dusimy 45 minut pod przykryciem.

więcej >>

Racuchy z jabłkami i cukrem pudrem

Przygotować racuchy z mąki pszennej, mleka zsiadłego, jaj, startych na grubej tarce jabłek, szczypty sody oczyszczonej, szczypty wanilii i szczypty soli. Wymieszane do gęstej konsystencji składniki nakładać łyżką na rozgrzany na patelni olej, formując małe placuszki. Piecze się je na złoty kolor.

więcej >>

Jabłka pieczone

Jabłka umyć, odkroić poziomo czapeczkę tuż pod "ogonkiem", wydrążyć środek i napełnić masą marcepanową (najlepiej własnej roboty). Nakryć jabłka czapeczką i zapiec. Przed podaniem pod czapeczkę włożyć wiśnie lub inne owoce w likierze, posypać płatkami migdałowymi. Podawać z sosem czekoladowym.

więcej >>

Jabłka w szlafrokach

Z mąki, jajka, cukru i śmietany zagnieść ciasto, cienko rozwałkować i kroić na 10 kwadratów. Jabłka obrać, wydrążyć gniazda nasienne, we wgłębienia włożyć po łyżce konfitur, ułożyć na cieście, zawinąć, posmarować rozbitym żółtkiem i posypać migdałami. Ustawić na nieposmarowanej blasze i piec w średnio nagrzanym piekarniku około 40 minut. Przed podaniem posypać cukrem pudrem.

więcej >>

Prażone jabłka

Jabłka wydrążyć i naciąć w koło ułożyć w naczyniu do środka dać orzechy rodzynki, miód i marmoladę położyć na górę położyć trochę masła. Resztę masła i marmolady dać na spód naczynia. Prażyć pod przykryciem ok. 30 minut. Serwować na półmisku.

więcej >>