slaskie.travel
Wygląd:
Obwarzanki nawleczone na sznureczki tworzą formę korali, czasami pojedyncze obwarzanki – kuliste lub owalne, w kształcie walca – poprzedzielane są kolorowymi bibułkami.
Kształt:
Kształt pojedynczego obwarzanka – kulisty w formie pierścienia lub owalny, forma grubszego paluszka, walcowaty.
Wielkość:
Średnica pierścienia od 7-12 cm, paluszek walcowaty długości 7-10 cm, grubości 2-3 cm.
Konsystencja:
Lekkie, z zewnątrz twarde, kruche, łamliwe, przypominające chrupki.
Smak i zapach:
Lekko słodki.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :
Barwa słomkowa, miejscami z silniejszym, złocistym rumieńcem; na przekroju barwa biała, porowata, rodzaj pianki.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Obwarzanki piankowe, „nanizane” na sznurek, od lat towarzyszą odpustom i pielgrzymkom. Nawleczone na sznureczki tworzą formę korali, przedzielonych kolorowymi bibułkami. Według Marii Lemnis i Henryka Vitry, autorów Iskier przewodnika sztuki kulinarnej z 1976 r. (s. 221): Obwarzanki z ciasta parzonego, nanizane na sznurek, stanowiły typowy towar odpustowy i chłopcy obdarowywali nimi panny, matki zaś małe dzieci. Wrócić z jarmarku lub odpustu bez sznurka obwarzanków było wręcz nie do pomyślenia. O kimś, kto nie dostał prezentu lub nie udał się interes, mówiono, że dostał dziurkę z obwarzanka.
Żarki leżące w północnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej były od XVII w. małym, ale wielonarodowym miastem. Żyli tu mieszkańcy pochodzenia niemieckiego, rosyjskiego, a przede wszystkim żydowskiego (60% populacji mieszkańców). Do dziś funkcjonuje nazwa Żarki „żydowskie”. Społeczność żydowska wypiekała niegdyś masowo ciastka zwane bajglami, które w odróżnieniu od żareckich obwarzanków odpustowych zawierały w swoim składzie drożdże. Obwarzanki odpustowe swoją lekkość i kruchość zawdzięczają pianie jajecznej. Wymagają jajek najlepszej jakości i wyrabiane są na blacie drewnianym, nie metalowym. Metoda ich wytwarzania opiera się o starą recepturę, przekazywaną z pokolenia na pokolenie i jest niezmienna od lat. Proporcje składników muszą być szczególnie starannie dobrane, tak by obwarzanki dobrze wyrosły i dobrze smakowały. Piecze się je w specjalnym piecu parowym. Podobny przepis na obwarzanki znajdujemy w Kuchni polskiej wydanej w 1972 r. przez Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne w Warszawie. Wyrabia się je z mąki, jaj i cukru podobnie jak obwarzanki żareckie, następnie uformowane małe, cienkie obwarzanki wrzuca się do wrzątku, kiedy tylko wypłyną na powierzchnię wody, układa się szybko na blasze i piecze w nagrzanym piekarniku.
Żarki leżą na szlaku pielgrzymkowym, gdzie w pobliskim Leśniowie znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej, ściśle związane z Jasną Górą. Miejscowość słynie z jarmarków – przywilej ten nadał miastu król Zygmunt August w 1556 roku. Do dziś w Żarkach obwarzanki przygotowuje się przez cały rok. Można je kupić na miejscowym jarmarku, nawleczone na sznureczki i poprzedzielane kolorową bibułką. Przede wszystkim są nieodłącznym elementem kramów odpustowych podczas parafialnych uroczystości w Żarkach i okolicznych miejscowościach.
Żareckie obwarzanki stały się nieodłącznym elementem tradycji kulturowej tych terenów oraz ich swoistym symbolem. Starannie przygotowane i wypieczone tradycyjną metodą obwarzanki utrzymują świeżość i dobry smak bardzo długo. FotoDokumentem potwierdzającym 25-letnią tradycję wypiekania obwarzanków jest zdjęcie zrobione w 1982 roku na zlecenie ówczesnej Rady Narodowej w Żarkach z okazji 600-lecia nadania praw miejskich dla Żarek. W tym okresie była przeprowadzana inwentaryzacja fotograficzna Miasta i Gminy Żarki. Zdjęcie wykonano na odpuście w pobliskim Leśniowie. Na zdjęciu w tle ubrana w biały fartuch znajduje się pani, która w ówczesnym okresie trudniła się wytwarzaniem tego przysmaku – na straganie wyraźnie widać zawieszone sznury obwarzanków. Miała wtedy 56 lat.
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
