Wygląd:

Rolada wołowa to płat mięsa wołowego zwinięty w rulon, na przekroju widać nadzienie: boczek wędzony lub słoninka wędzona, cebulka, ogórek kiszony, na zewnątrz rolady widoczne są ślady po nitce, którą okręca się mięso

Kształt:

Kształt rulonu, na przekroju owalna

Wielkość:

Rulon – długość 8-10 cm, waga około 18 dag

Konsystencja:

Konsystencja zwięzła, włókna zwarte i sprężyste, mięso miękkie, po przekrojeniu – nadzienie oddziela się od mięsa

Smak i zapach:

Smak i zapach charakterystyczny dla duszonego mięsa wołowego, wyczuwalny lekki aromat wędzonego boczku i przypraw

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Barwa charakterystyczna dla duszonego mięsa wołowego brązowa, na przekroju jaśniejsza – widać jasne kawałki słoninki lub ciemniejsze boczku, jaśniejsze kawałki duszonej cebulki i ogórka kiszonego

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

         Z wywiadów przeprowadzonych z mieszkańcami Świerklańca, Bytomia, Radzionkowa, Zbrosławic wynika, że rolada wołowa znana była już w okresie międzywojennym. Początkowo była podawana z okazji większych uroczystości, przede wszystkim na weselach. Mięso wołowe było trudniej dostępne od pozostałych gatunków mięs oraz bardziej cenione, przez długi czas stanowiło również ważny dar weselny. Z czasem rolada wołowa zaczęła pojawiać się także na obiedzie podczas chrzcin, komunii i obiadów świątecznych. Wiązało się to z poprawą warunków życia mieszkańców zarówno wsi, jak i miasta. Po II wojnie światowej rolada wołowa była często podawana na niedzielny obiad. W bardzo wielu domach zwyczaj ten jest kultywowany do dzisiaj. Również na współczesnych przyjęciach weselnych obowiązkowo w menu jest obecna rolada wołowa. Podawane są również inne mięsa do wyboru, jednak dla każdego z gości przede wszystkim przygotowywuje się jako oddzielne specjalne danie właśnie roladę wołową śląską.

      Z informacji o zwyczajach i potrawach podawanych na weselach zebranych w archiwum badań terenowych przeprowadzonych w 1960 roku we wsi Dąbrówka Wielka wynika, iż rolada wołowa śląska była bardzo popularnym daniem na tych uroczystościach już kilka dziesięcioleci temu, o czym świadczą poniższe informacje zebrane wśród mieszkańców śląska: Na takie wesele to możno na jakie 300 kg mięsa było, bo to dwa dni wesele. Z tego mięsa robili mówią na to karminadle (to są takie choćby kluski z mięsa), potem takie rolady (co óno to mięso tak obwijają), Po rosole dają czerwony szałot (…) a mięso dają na pierwsze rolady. To idzie na wagę. To dają terazki każdemu funt.

       Jak podaje Zofia Szromka-Rysowa (Pożywienie ludności wiejskiej na Śląsku, 1978): Jadłospis weselny zanotowany w Dąbrówce Wielkiej w 1968r. obejmował a) pierwszy obiad: rosół (z mięsa wołowego i kurzego) z makaronem, wołowe rolady (1/2 kg jedna) (…) czerwona kapusta (…). Szczególnie charakterystyczne dla współczesnego obiadu niedzielnego jest na Śląsku – poza rejonem górskim przygotowanie rosołu z makaronem zawsze domowej roboty oraz rolad wołowych.

     Według Haliny Gerlich (Narodziny, zaślubiny, śmierć, 1984) Do zestawu potraw obiadowych należały zazwyczaj rosół z nudlami, na drugie danie ziemniaki z roladami i ewentualnie innymi rodzajami mięs oraz modro kapusta.

      Jak podaje Wera Sztabowa (Krupnioki i Moczka czyli gawędy o Kuchni Śląskiej, 1985) Ale za to w niedzielę! Wtedy obiad gromadził wokół stołu całą rodzinę (…) Myślę, że gdyby przeprowadzić małą ankietę na temat niedzielnego jadłospisu, na pierwszym miejscu znalazłyby się zapewne: rosół z makaronem, rolady wołowe, śląskie kluski i sałata z modrej kapusty.

      Elżbieta Łabońska (Śląska kucharka doskonała, 1989) pisze: Obowiązkowo z rosołu z makaronem domowym, czyli „rosołu z nudlami”, rolad wieprzowych i wołowych, klusek śląskich i „modrej kapusty”.

Sprawdzone przepisy:

Rolada wołowa śląska, modro kapusta z boczkiem i kluski śląskie

Mięso pokroić w plastry, rozbić, przyprawić solą i pieprzem, posmarować musztardą. Na mięsie rozłożyć równomiernie ogórki pokrojone w paski i boczek wędzony oraz pokrojoną w cząstki cebulę. Plastry mięsa zwinąć, uformować rolady, obwiązać białą nitką, oprószyć mąką i smażyć na rozgrzanym smalcu na patelni ze wszystkich stron. Przełożyć do rondla, podlać tłuszczem ze smażenia i ciepłą wodą, dodać listek laurowy i ziele angielskie, dusić do miękkości. W czasie duszenia rolady obracać i podlewać, a gdy mięso będzie miękkie, wyjąć i sporządzić sos.

więcej >>

Rolada wołowa z kluskami śląskimi i modrą kapustą

Umyte mięso zbić z obu stron tłuczkiem, posolić i oprószyć pieprzem. Cebulę drobno pokroić lub zetrzeć na tarce, boczek pokroić w cieniutkie plastry lub w drobną kostkę, a ogórek w paseczki lub kosteczkę.

więcej >>

Rolada wołowa ze śliwkami i boczkiem z sosem śliwkowym w towarzystwie białych klusek śląskich faszerowanych czerwoną kapustą z rodzynkami

Kroimy mięso na plastry i rozbijamy, dodajemy przyprawy, smarujemy musztardą , układamy zwinięte w boczku śliwki i ciasno zwijamy bawełnianą nicią, obsmażamy na patelni, przekładamy do piekarnika na blaszkę, podlewamy bulionem i dusimy. Z otrzymanego wywaru sporządzamy sos ze śliwkami, przecieramy go i zagęszczamy śmietanką.

więcej >>

Rolada wołowa z duszonymi rydzami w śmietanie

Rozbef wołowy rozbijamy na cienki plaster. Boczek wędzony zwijamy w roladę wołową i dusimy dusimy z rydzami i warzywami w śmietanie i czerwonym winie. Z mąki i jaj przygotowujemy lane kluski. Kapustę czerwoną szatkujemy, dusimy na smalcu z rodzynkami. Pokrojoną w plastry roladę serwujemy na duszonych rydzach i z kluseczkami podanymi na talerzu obiadowym.

więcej >>